— beeld —

1/10
2/10
3/10
4/10
5/10
6/10
7/10
8/10
9/10
10/10
1/5
2/5
3/5
4/5
5/5
1/3
2/3
3/3

— uitnodiging —


— advertentie —


— persbericht —


— zaaltekst —


— tekst —

de Ruine:
Stair/Stare

Kunstenaar: Johannes Schwartz
In samenwerking met Experimental Jetset en Herman Verkerk

Deels ruïne, deels interieur – de tentoonstelling Stair/Stare van Johannes Schwartz legt een verbinding tussen twee van de hoofdthema’s waaraan Marres, centrum voor contemporaine cultuur in Maastricht, de afgelopen seizoenen aandacht heeft besteed: het thema van de ruïne (dat centraal stond in recente tentoonstellingen als Raw, among the ruins en L’Art Pour Tous!) en het thema van het interieur, dat een belangrijke rol zal blijven vervullen in komende tentoonstellingen bij Marres.

Het middelpunt van Stair/Stare is een reeks foto’s, genaamd Treppen, die Schwartz – winnaar van de Cobra Kunstprijs 2007 – in 2006 in Egypte maakte; foto’s van in verval geraakte trappen, onafgemaakte trappen, treden die nergens heen leiden. Het lijkt duidelijk dat de hier getoonde beelden – een duidelijke verwijzing naar Piranesi – zowel de fysieke als de psychologische wereld verkennen, waarin het interieur zelf een belangrijke rol speelt. Bij freudiaanse droomanalyse krijgen huiselijke elementen zoals trappen, deuren en zolders een verontrustende, vaak seksuele lading. In Jungs De mens en zijn symbolen (1964) komt het beeld van de trap een aantal keer voor, vaak als archetype voor verlichting of verkenning van het onderbewustzijn (zoals in Rembrandts De mediterende filosoof uit 1633). Het surrealisme was een van de eerste kunstbewegingen waarin de symbolische betekenissen die in het moderne interieur zijn ingebed, werden erkend. Louis Aragons manifest Project de réforme des habitations uit 1920 laat dit heel duidelijk zien.

Naast de gepresenteerde foto’s heeft Schwartz een aantal bevriende kunstenaars gevraagd een bijdrage te leveren aan Stair/Stare. Experimental Jetset, een team grafische ontwerpers uit Amsterdam, heeft een minimalistische constructie gemaakt die een context vormt voor de foto’s van Schwartz en tegelijkertijd dient als een interventie die het interieur van Marres benadrukt. Daarnaast heeft Herman Verkerk (van de Amsterdamse architectuurstudio EventArchitectuur) in het trappenhuis van Marres een installatie gebouwd die gedeeltelijk uit lego bestaat.

Dit is niet de eerste keer dat Schwartz de krachten bundelt met Herman Verkerk en Experimental Jetset. Met Verkerk werkte hij samen aan zijn show Boys ‘97 bij Foam (Amsterdam) en aan Principle Junk bij P//////AKT (Amsterdam), terwijl hij met Experimental Jetset samenwerkte aan verschillende publicaties van zijn hand. Een van deze ondernemingen was een project voor Marres. In 2005 werd High Rise gepubliceerd, met daarin foto’s van het verlaten Nederlands paviljoen dat door MVRDV was gemaakt voor de wereld tentoonstelling in Hannover. Schwartz probeerde in deze foto’s de relatie tussen moderniteit en ruïnes te verkennen en tegelijkertijd zijn licht te laten schijnen over de duurzaamheid van culturele productie. High Rise bevatte een essay van de hand van Patrick Healy en verscheen als onderdeel van een doorlopende reeks publicaties die in samenwerking met Experimental Jetset tot stand kwamen. High Noon (2003), High Nature (2004) en High Light (2005) waren eerdere publicaties in dezelfde reeks. De opdracht voor het maken van High Rise werd door Marres gegeven ter gelegenheid van Now and Again, een tentoonstelling die in oktober 2005 bij Pastoe in Utrecht werd georganiseerd. Deze publicatie is bij Marres verkrijgbaar. Aansluitend op deze tentoonstelling is een nieuw essay gepubliceerd, alweer door Patrick Healy, met de titel Stairs, deze keer echter ontworpen door Maureen Mooren als onderdeel van de reeks essays die door Marres wordt gepubliceerd.

Voor deze tentoonstelling is een gelimiteerde editie van een reeks foto’s van Johannes Schwartz te koop bij Marres.


— essay —

Stair/Stare

Een kijkje in de keuken van een collectionerende kunstinstelling
Every bird can only sing what it is able to hear
Gezondheid als algemeen goed en sociaal kapitaal
Het exces van consumentisme en de fictie van economische speculatie
Het ultieme symbool van goddeloosheid
Hiaten in de geschiedschrijving
Hoe gaan we om met deze nieuwe realiteit?
is het concept 'school' nog steeds verbonden met een fysieke omgeving?
Kunnen dood, verval, bloed inderdaad zo mooi, bijna verleidelijk zijn?
Scheppen of vernietigen
Trust me - I'm a designer
We'll be rich tonight!
Zonder een paleis van glas is het leven een last