— beeld —
— uitnodiging —
— persbericht —
— bezoekersgids —
— advertentie —
— tekst —
de Avant-Garde:
Hygiene, the story of a museum
Curatoren: Guus Beumer en Claudia Banz
In samenwerking met EventArchitectuur
‘Transparante organisaties’, ‘zuivere verlangens’; tot op de dag van vandaag hebben de kernbegrippen transparantie en zuiverheid uit de hygiënebeweging aan het begin van de twintigste eeuw hun uitwerking op ons taalgebruik. De komende tentoonstelling binnen het langlopende programma over avant-garde, gaat nader in op de even boeiende als dramatische achtergrond van het begrip hygiëne. Hoe is dit woord getransformeerd van een wetenschappelijk begrip tot een wereldomvattende beweging? Hoe is het vervolgens zowel door het nationaal socialisme in Nazi-Duitsland als het socialisme in de voormalige DDR benut als essentieel onderdeel van beide ideologieën?
Hygiene, the story of a museum benadert deze vragen aan de hand van de geschiedenis van het Hygiëne Museum in Dresden. Opgericht in 1911 door de uitvinder van het Odol mondwater, neemt dit museum tot op vandaag een unieke positie in. Dit museum collectioneert niet zozeer kunst of vormgeving, maar heeft actief bijgedragen aan de bewustwording van verschillende ziektes als tbc en kanker. Dit museum heeft allereerst een uitdrukkelijk sociale en maatschappelijke functie – van informatie tot preventie en educatie - en de fysieke uitkomsten daarvan zoals afgietsels van huidaandoeningen, promotiefilms en educatiemateriaal zijn tot aan ‘Die Wende’ door dit museum zelf geproduceerd en vervolgens tentoongesteld. Het museum wilde ‘het onzichtbare alsnog zichtbaar maken’. Een abstractie van een oog prijkt niet voor niets tot op vandaag als logo op alle uitingen. Het ontwikkelen van nieuwe tentoonstellingsmodellen heeft vanaf de oprichting de eerste interesse om daarmee een zo groot mogelijk publiek te bereiken. Daarbij zijn de laatste technologieën zoals film altijd van groot belang geweest.
De unieke, maatschappelijke rol van dit a-historische museum en de specifieke aandacht voor de tentoonstelling als medium om het onzichtbare zichtbaar te maken, maakt het Hygiëne Museum een fascinerend onderwerp. Zeker voor Marres, dat zich al sinds enkele jaren buigt over de rol van het museum, de tentoonstelling en de kunstenaar en zelf nieuwe tentoonstellingsmodellen ontwikkelt. En bovendien in een periode waarin de maatschappelijke rol van het museum, de kunst en de vormgeving zo’n actueel karakter hebben aangenomen.
De tentoonstelling is tot stand gekomen met medewerking van het Hygiëne Museum, die voor de tentoonstelling verschillende unieke bruiklenen ter beschikking heeft gesteld. Zo zal de zogeheten Glazen Mens worden getoond: bewonderd als symbool van het verlangen naar een transparant lichaam en verguisd als perverse uitkomst van een verregaand rationalisme. Het onderzoeks- en productieteam bestaat uit Claudia Banz, Guus Beumer, Maureen Mooren, Floor Krooi en EventArchitectuur. De tentoonstelling bestaat uit drie zogeheten denkruimtes, die op basis van verschillende objecten, films, printmateriaal en teksten inzicht geven in een drietal aspecten van het Hygiëne Museum:
Museum as Discourse richt zich op het zichtbaar maken van het onzichtbare, op het streven naar transparantie, dat als een dominante ambitie van de twintigste eeuw kan worden beschouwd. In Museum as Practice staat het pedagogische streven naar voorlichting over hygiëne en de natuurwetenschappelijke kennisverspreiding centraal. Museum as Ideology geeft uitleg over de betekenis en de praktische doelstelling van hygiëne in samenhang met de politieke en de sociaal-economische systemen, die het Duitsland van de twintigste eeuw kenmerken.
